Podczas ciąży wiele kobiet doświadcza obrzęków dotykających ręce i nogi. Jest to utrapienie, które według statystyk, zmagają się od 50 do 80% przyszłych mam. Przebieg ciąży jest skomplikowany procesem biologicznym, który prowadzi do szeregu przeobrażeń fizjologicznych sprzyjających występowaniu obrzęków. Najczęściej są one zauważalne w okolicach kostek i stóp, pojawiają się na ogół w drugiej połowie ciąży i nasilają się w popołudniowych i wieczornych godzinach, zwłaszcza podczas upałów. Warto jednak pamiętać, że obrzęki mogą być również oznaką poważniejszej choroby systemowej zagrażającej prawidłowemu przebiegowi ciąży. Diagnoza i terapia obrzęków związanych z ciążą są uzależnione od ogólnego stanu zdrowia kobiety i prawdopodobnej przyczyny tych dolegliwości.
Czynniki wynikłe z ciąży, które prowadzą do obrzęków, to między innymi nadmierna retencja wody w organizmie przyszłej matki. Tak zgromadzone rezerwy płynów mają za zadanie ochronić kobietę w ciąży przed potencjalną utratą płynów ustrojowych. W miarę rozwoju płodu i powiększania się macicy, dochodzi do ucisku na naczynia krwionośne w miednicy. Jednym z naczyń podlegających temu uciskowi jest żyła główna dolna, która odprowadza krew z naczyń kończyn dolnych.
Ucisk na wspomniane naczynie skutkuje spowolnieniem przepływu krwi do serca. Powoduje to zwiększenie ciśnienia, które z kolei prowadzi do przesiąkania nadmiaru wody i pojawiania się obrzęków, zwłaszcza w rejonie kostek i stóp. W miarę postępu ciąży obrzęki mogą nasilać się i obejmować również dłonie. Obrzęki są najbardziej widoczne wieczorami, a po nocnym odpoczynku powinny się zmniejszyć.
Inne czynniki sprzyjające powstawaniu obrzęków w ciąży to:
- zwiększona objętość krwi krążącej w organizmie kobiety ciężarnej;
- długotrwałe pozostawanie w pozycji stojącej lub siedzącej;
- nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz szybkie przybieranie na wadze;
- upale, szczególnie w sezonie letnim.