Rozważając kształt praktyk studenckich, można zauważyć, że nie ma jednego szablonu. Można je realizować w biurze, zdalnie lub na świeżym powietrzu, wszystko zależy od specyfiki branży i profilu kierunku studiów. Niektóre uczelnie mają podpisane umowy o współpracy z konkretnymi firmami, zapewniające miejsca praktyk dla swoich studentów. Inne placówki kładą nacisk na samodzielność i inicjatywę studentów, pozwalając im samodzielnie poszukiwać ofert praktyk, np. podczas takich wydarzeń jak Festiwal Pracy JOBICON.
Praktyka zawodowa jest nieodłącznym elementem studiów pierwszego stopnia oraz jednolitych magisterskich. Wymagania dotyczące czasu trwania praktyk, zakresu obowiązków oraz innych szczegółów wynikają z indywidualnych ustaleń między uczelnią a firmą, która przyjmuje praktykanta. Pomyślne ukończenie praktyk jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do egzaminu licencjackiego, inżynierskiego lub obrony pracy magisterskiej czyli formalnego ukończenia procesu edukacji na danym kierunku, niezależnie od formy studiów – stacjonarnej czy zaocznej.
Podczas praktyk studenci mają okazję zdobywać cenne doświadczenie i umiejętności potrzebne w przyszłej pracy zawodowej. Obowiązki zależą od branży i miejsca praktyk – student administracji będzie miał do czynienia z dokumentacją biurową, natomiast przyszły geolog zdobędzie doświadczenie w pracy terenowej. Praktyki to również doskonała okazja do rozwijania kompetencji miękkich, nawiązywania kontaktów zawodowych i poznawania specyfiki pracy w danej branży.
Kwestia praktyk na studiach zaocznych może być problematyczna dla osób pracujących w ciągu tygodnia. Niektóre firmy pozwalają na realizowanie praktyk w formie hybrydowej lub etapowo, choć to zależy od dobrej woli pracodawcy. Innym rozwiązaniem jest zaliczanie praktyk poprzez regularną pracę etatową, co jest możliwe na niektórych uczelniach. W tym przypadku student musi dostarczyć oficjalne potwierdzenie odbycia praktyk w miejscu pracy, zawierające szereg informacji, takich jak zakres obowiązków i referencje od przełożonego.
Większość studentów odbywa praktyki zawodowe w tradycyjnej formie. Miejsce praktyk zależy od kierunku studiów, niektóre wydziały mają specjalne umowy z firmami chętnie przyjmującymi studentów. Takie firmy często po ukończeniu praktyk oferują studentom staże lub stanowiska juniorskie. To podejście jest szczególnie popularne na kierunkach technicznych. Jednak to nie jedyna ścieżka – uczelnie często zachęcają do samodzielnego poszukiwania miejsc na praktyki, co daje możliwość zdobycia doświadczenia w wymarzonym miejscu pracy.